Chảy nước mắt: Triệu chứng và cách khắc phục

Chảy nước mắt là tình trạng khi nước mắt tự chảy ra mà không kiềm chế được, thường đi kèm với các triệu chứng như mắt mờ, nhiều ghèn, nhiều nước mắt, và sưng đỏ. Chảy nước mắt có thể gây khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bị.

Chảy nước mắt là gì?

Chảy nước mắt, hay còn được gọi là chảy nước mắt sống, là tình trạng nước mắt tiết ra quá mức và liên tục. Bình thường, nước mắt thoát xuống mũi và miệng mà không chảy ra ngoài. Tuy nhiên, khi nước mắt không thoát được, nó sẽ trào ra từ góc trong của mắt, gây ra triệu chứng chảy nước mắt. Một khi tình trạng này kéo dài, nước mắt bị ứ đọng tại túi lệ và có thể gây ra nhiễm khuẩn lệ đạo. Việc túi lệ bị viêm và có nhầy mủ có thể khiến bệnh nhân cảm thấy đau nhức. Trẻ nhỏ mắc chứng này có thể có sốt, quấy khóc và dụi tay lên mắt.

Tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra, triệu chứng chảy nước mắt sống có thể tự hết đi. Trong trường hợp nguyên nhân là do khô mắt, tình trạng này có thể được điều trị dễ dàng tại nhà. Nhưng nếu tình trạng xảy ra thường xuyên hoặc kéo dài cần phải tìm phòng khám mắt gần nhất để thăm khám kịp thời.

Những nguyên nhân chính gây triệu chứng chảy nước mắt sống

Ở mỗi độ tuổi khác nhau, chảy nước mắt sống có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau. Dưới đây là những nguyên nhân chính gây triệu chứng chảy nước mắt sống:

1. Tắc lệ đạo

Chảy nước mắt sống chủ yếu do tắc lệ đạo. Lệ đạo là ống thoát nước mắt dẫn từ góc trong của mi mắt dưới đến khe mũi dưới, gồm lỗ lệ, lệ quản, túi lệ và ống lệ mũi (ống lệ tỵ). Nước mắt sau khi đóng vai trò bôi trơn và làm sạch bề mặt nhãn cầu sẽ được đẩy về góc trong mắt rồi dẫn vào lệ đạo để chảy xuống mũi. Trong trường hợp nước mắt không thoát được, nó sẽ chảy ra từ góc trong mắt, gây ra triệu chứng chảy nước mắt.

Tắc lệ đạo có thể xảy ra ở bất kỳ vị trí nào trong hệ thống lệ đạo, nhưng thường gặp nhất là tắc ở ống lệ mũi. Bệnh này có thể ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi, từ trẻ sơ sinh đến người cao tuổi. Thường thì tắc lệ đạo xảy ra do các chấn thương vùng mắt hoặc xoang, viêm nhiễm mãn tính ở mắt như bệnh mắt hột, viêm kết mạc… Các nguyên nhân khác cũng có thể làm chít hẹp lệ đạo và gây tắc không hoàn toàn. Tuy nhiên, hầu hết các trường hợp tắc lệ đạo không rõ nguyên nhân và phụ nữ mắc bệnh này nhiều hơn nam giới. Chảy nước mắt sống làm cho bệnh nhân cảm thấy rất khó chịu, và tắc lệ đạo có thể gây đau nhức, nhiễm khuẩn. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, tắc lệ đạo có thể dẫn tới những biến chứng tại mắt. Bệnh này có thể do bẩm sinh hoặc mắc phải.

2. Nhiễm trùng mắt

Một trong số các phản ứng của cơ thể khi mắt bị nhiễm trùng là chảy nước mắt. Đây là cách tự nhiên để cơ thể giữ mắt ẩm và loại bỏ các vi khuẩn và dịch nhầy. Viêm kết mạc và viêm bờ mi là hai loại nhiễm trùng thường gặp và thường gây chảy nước mắt. Các nguyên nhân gây nhiễm trùng có thể là vi khuẩn, nấm hoặc virus. Viêm kết mạc có thể xảy ra ở một hoặc cả hai bên mắt. Triệu chứng bệnh bao gồm đau mắt, mờ mắt, đỏ mắt, cảm giác có sạn trong mắt, chảy nước mắt, hình thành rỉ mắt vào ban đêm và tăng tiết nước mắt.

3. Dị ứng

Phản ứng dị ứng với các tác nhân có thể làm mắt đỏ và kích thích, gây chảy nước mắt, ngứa và nóng rát. Các nguyên nhân phổ biến nhất gây dị ứng khi ở ngoài trời bao gồm cỏ cây, phấn hoa và cỏ dại. Trong nhà, lông súc vật, mạt bụi và nấm mốc là các tác nhân gây dị ứng phổ biến nhất. Nếu bạn bị chảy nước mắt do dị ứng, bạn có thể sử dụng thuốc nhỏ mắt kháng histamin để giảm triệu chứng.

Xem thêm: 10 loại thực phẩm tốt cho mắt giúp mắt sáng khỏe

4. Khô mắt

Khi mắt bị khô, nó sẽ bị kích thích và cảm giác không thoải mái. Tình trạng này sẽ kích hoạt tuyến lệ sản xuất quá nhiều nước mắt, dẫn đến quá tải cho hệ thống lệ tự nhiên của mắt. Sự sản xuất nước mắt sẽ giảm theo tuổi tác, do đó hội chứng khô mắt thường xảy ra ở người cao tuổi. Một biện pháp giảm nhẹ tình trạng khô mắt là sử dụng nước mắt nhân tạo.

5. Kính áp tròng đã cũ, bẩn

Ký sinh trùng Acanthamoeba là một kẻ thù tiềm ẩn đối với những người sử dụng kính áp tròng. Loại ký sinh trùng này thường được tìm thấy trong nước máy, bụi, nước biển và các bể bơi. Chúng có thể tồn tại bằng cách ăn vi khuẩn tồn tại trong kính áp tròng bẩn. Khi kính áp tròng bị nhiễm ký sinh trùng và gắn vào mắt, Acanthamoeba sẽ ăn mòn giác mạc và lớp ngoài cùng của nhãn cầu, gây ra triệu chứng như ngứa rát, chảy nước mắt, mờ mắt, nhạy cảm với ánh sáng, sưng phồng mí và đau mắt.

6. Một số nguyên nhân khác

Có một số nguyên nhân khác có thể gây chảy nước mắt, bao gồm:

• Do thần kinh: Lệ đạo được điều khiển bởi nhánh thần kinh VII. Khi bị liệt dây VII, người bệnh có thể gặp phải chảy nước mắt và hở mi. Trong trường hợp này, việc điều trị hở mi là quan trọng nhất để tránh loét giác mạc.
• Do mi mắt: Mi mắt thừa, sẹo mi hoặc mỡ quanh hốc mắt có thể làm cho điểm lệ không nằm trong hồ lệ (chỗ đọng nước trong mắt), từ đó không hút được nước mắt. Phẫu thuật mi hoặc lấy mỡ thừa có thể là phương án cần thiết đối với những bệnh nhân có tình trạng này.
• Giảm trương lực của túi lệ: Đây là nguyên nhân do tuổi già gây ra. Bình thường, túi lệ có khả năng co bóp và tạo lực hút nước mắt. Khi trương lực này giảm, nước mắt không được dẫn lưu tốt. Trong trường hợp này, day vùng túi lệ có thể giúp cải thiện tình trạng. Việc day nắn làm tăng áp lực trong lòng túi lệ và đẩy nước mắt về phía ống lệ mũi, giúp thông thoáng chỗ bị tắc. Thao tác này đòi hỏi sự tỉ mỉ và chỉ định của chuyên gia.

Cách phòng ngừa và khắc phục tình trạng chảy nước mắt

Dù chảy nước mắt là một bệnh thông thường, nhưng vấn đề này không nên coi nhẹ vì ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Dưới đây là một số cách để phòng ngừa và khắc phục tình trạng chảy nước mắt:

1. Phòng ngừa chấn thương cho mắt

Tránh chấn thương cho mắt bằng cách đeo kính khi làm việc trong môi trường dễ bị dị vật bắn vào mắt như khi đi ngoài đường, đặc biệt là khi có gió mạnh hoặc cát bụi nhiều. Đeo mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông để bảo vệ vùng đầu và mắt khỏi chấn thương.

2. Kiểm tra mắt định kỳ

Kiểm tra mắt định kỳ để phát hiện và điều trị các bệnh viêm nhiễm mãn tính ở mắt. Điều này giúp phát hiện các vấn đề sớm và ngăn chặn tình trạng chảy nước mắt.

3. Điều trị theo chỉ định của bác sĩ

Khi phát hiện triệu chứng viêm tắc lệ đạo, khô mắt hay chảy nước mắt, cần đi khám ngay tại các bệnh viện chuyên khoa mắt để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Việc kiên nhẫn tuân thủ điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ là rất quan trọng để đạt hiệu quả tốt nhất.

Kết luận

Chảy nước mắt là một tình trạng phổ biến có thể gây khó chịu và ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của người bị. Có nhiều nguyên nhân gây chảy nước mắt, từ tắc lệ đạo, nhiễm trùng mắt, dị ứng, khô mắt cho đến việc sử dụng kính áp tròng đã cũ hoặc bẩn. Việc phòng ngừa chấn thương mắt, kiểm tra mắt định kỳ và điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ là những biện pháp quan trọng để giảm triệu chứng và khắc phục tình trạng chảy nước mắt với BS Phạm Văn Hiệu.